Khoa Ngữ văn, trường ĐHSP Hà Nội 2 được thành lập năm 1975, gắn liền với quá trình xây dựng và phát triển của trường ĐHSP Hà Nội 2 giai đoạn đào tạo tại Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh Phúc.

            Tháng 10/1975, theo chỉ thị của Bộ Giáo dục, 323 sinh viên vừa trúng tuyển khoa Ngữ văn, trường ĐHSP Hà Nội 1 được chuyển lên Xuân Hòa làm sinh viên khóa 1 của khoa Ngữ văn, trường ĐHSP Hà Nội 2. Lúc này, Ban Chủ nhiệm

 khoa gồm 2 cán bộ: PGS.TS Đinh Trọng Lạc - Chủ nhiệm khoa, thầy giáo Đào Nguyên Tụ - Phó Chủ nhiệm khoa. Điều kiện sinh hoạt, giảng dạy và học tập của cán bộ, sinh viên thời kỳ này vô cùng thiếu thốn. Tuy nhiên, từ năm 1975 đến năm 1985, Khoa đã làm được một khối lượng công việc to lớn: vừa xây dựng cơ sở vật chất, vừa đào tạo và tự đào tạo. Cán bộ giảng dạy được tăng cường, chất lượng giảng viên được nâng cao, số lượng sinh viên của khoa ngày càng đông.       

            Năm 1985, khoa Ngữ văn đã trở thành một đơn vị đào tạo vững mạnh với 44 cán bộ được biên chế trong 5 tổ chuyên môn và số sinh viên là 420. Giai đoạn này, hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa học của khoa diễn ra đúng vào thời điểm đất nước đang chuyển mình mạnh mẽ từ nền kinh tế tập trung bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Khó khăn chồng chất khó khăn. Đã có thời điểm sự khủng hoảng về đội ngũ giảng dạy tưởng chừng như không thể kiểm soát được. Mặc dù vậy, tập thể cán bộ, sinh viên khoa Ngữ văn của giai đoạn 1985 - 1995 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ: tiếp nối và giữ vững thành tích của giai đoạn 1, gồng mình lên để vượt qua một thời kỳ biến động, chuẩn bị tốt nhất cho bước phát triển của khoa Ngữ văn ở giai đoạn tiếp theo. Nhiều cán bộ giảng dạy đã được cử đi đào tạo thạc sĩ tại các trung tâm khoa học trong nước, một số cán bộ giảng dạy đã được đi đào tạo nâng cao ở nước ngoài. Sinh viên tốt nghiệp ra trường về các địa phương đã khẳng định được trình độ chuyên môn và năng lực sư phạm của mình.        

Từ sau năm 1996, với những điều kiện thuận lợi mới của đất nước và của Nhà trường, khoa Ngữ văn trưởng thành nhanh chóng. Thời kỳ này, mặc dù có nhiều biến động về nhiệm vụ chính trị cũng như đội ngũ cán bộ, nhưng khoa Ngữ văn vẫn luôn hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, luôn thể hiện là một trong những đơn vị dẫn đầu của Nhà trường. Vị thế của Khoa tiếp tục được khẳng định.

            Kế thừa những thành quả của các thế hệ đi trước, khoa Ngữ văn hôm nay đã có một diện mạo mới. Hiện Khoa có 36 cán bộ viên chức, trong đó có 24 phó giáo sư và tiến sĩ, 06 nghiên cứu sinh, 12 thạc sĩ, 02 giảng viên cao cấp, 16 giảng viên chính; chi bộ Đảng có 26 đảng viên. Đội ngũ cán bộ, giảng viên của Khoa có trình độ chuyên môn vững vàng, giàu kinh nghiệm và tâm huyết với nghề nghiệp. Nhiều người trong số đó là những nhà khoa học, chuyên gia có uy tín trong lĩnh vực chuyên ngành.

            Về cơ cấu tổ chức, Ban Chủ nhiệm Khoa gồm 2 thầy cô: PGS.TS. Bùi Minh Đức - Chủ nhiệm Khoa và TS.GVC Nguyễn Thị Tuyết Minh - Phó Chủ nhiệm Khoa. Chi ủy gồm 3 thầy cô: PGS.TS. Bùi Minh Đức - Bí thư Chi bộ, TS.GVC Nguyễn Thị Kiều Anh - Phó Bí thư Chi bộ và TS.GVC Thành Đức Bảo Thắng – Chi ủy viên. Đội ngũ cán bộ giảng dạy bao gồm 33 thầy, cô được biên chế thành 05 bộ môn: Văn học Việt Nam, Văn học nước ngoài, Lí luận văn học, Ngôn ngữ, Phương pháp dạy học Ngữ văn. Tổ văn phòng gồm 03 thầy, cô làm công tác trợ lý giáo vụ và trợ lý tổ chức.

            Về đào tạo và bồi dưỡng, khoa Ngữ văn đang đào tạo ở 2 bậc học: đại học và sau đại học (cao học). Ở bậc đào tạo đại học, có 3 ngành: Cử nhân Sư phạm Ngữ văn, Cử nhân Văn học, Cử nhân Việt Nam học với tổng số hơn 600 sinh viên. Ở bậc đào tạo thạc sĩ, Khoa đã mở được 4 chuyên ngành đào tạo, bao gồm: Lí luận văn học, Lí luận và phương pháp dạy học bộ môn Ngữ văn , Văn học Việt Nam và Ngôn ngữ Việt Nam với tổng số gần 100 học viên. Bên cạnh đó, Khoa còn tham gia đào tạo hệ vừa làm vừa học cho hàng nghìn giáo viên các cấp từ mầm non, tiểu học, trung học cơ sở đến trung học phổ thông ở nhiều địa bàn trên phạm vi cả nước.

            Về nghiên cứu khoa học, giảng viên Khoa Ngữ văn đã chủ trì và tham gia nhiều đề tài cấp cơ sở, ưu tiên cấp cơ sở, cấp Bộ, Hợp tác quốc tế song phương. Hàng trăm chuyên luận, sách tham khảo, bài báo khoa học đã được xuất bản, công bố bởi đội ngũ giảng viên trong khoa.

            Những thành tựu đã có là tiền đề quan trọng và chắc chắn để khoa Ngữ văn vững bước tiến tới một tương lai hội nhập và phát triển. Là một khoa lớn của một trong 07 trường Đại học Sư phạm trọng điểm của cả nước, khoa Ngữ văn phấn đấu trở thành cơ sở đào tạo, bồi dưỡng giáo viên Ngữ văn đầu ngành của cả nước, cả về quy mô và chất lượng đào tạo. Trong xu thế hướng tới một tương lai hội nhập, Khoa không chỉ mở rộng đào tạo sinh viên trong nước mà còn hướng đến việc đào tạo sinh viên nước ngoài.           

            Trân trọng và tiếp nối truyền thống, cống hiến hết mình ở hiện tại và tự tin vững bước tới tương lai là tư tưởng xuyên suốt mọi hoạt động của khoa Ngữ văn. Với phương châm:  Đoàn kết - Sáng tạo - Phát triển - Hội nhập, khoa Ngữ văn tự tin sẽ nắm bắt được thời cơ, vận hội, vượt qua những thách thức để phát triển mạnh mẽ trong tương lai.